Santiago en het positieve stadsgevoel

Het busstation van Santiago ademde een hectische sfeer. Vele bussen, smalle perrons en afgesloten hokjes van busmaatschappijen. Welkom in Santiago dachten we, waarbij we Buenos Aires als negatief referentiepunt gebruikten. Al vele malen hebben we ons afgevraagd waarom Buenos Aires zo tegenviel, ik was zelfs al bang dat mijn hart voor stedenbouw minder slagen aan het maken was na dat bezoek. Gelukkig was de aanblik van het busstation van Santiago maar uiterlijke schijn, want achter de facade van het oude, aan restauratie toe zijnde terminal-de-omnibus school een pleintje van rust. Daar ploften we op een terrasje in de zon, waar we onder het genot van een bakkie troost de route naar ons volgende hostel vonden.

Zoals het een metropool betaamt beschikt ook Santiago over een metrosysteem. Count your blessings Amsterdammers als die Noord-Zuid-lijn er eenmaal ligt! Het metrostation ontnam ons het laatste restje scepsis: heel modern, alles strak geregeld, ook weer een wereld van verschil met het krakkemikkige systeem in Buenos Aires. Het hostel vonden we makkelijk na een aangename metrorit. Een prima kamer voor ons tweeën, eindelijk weer een 2-persoonsbed na een klein maandje! Vanaf Bariloche tot Santiago sliepen we in stapel- of gescheiden bedden, was geen probleem, maar een 2-persoons bleek voor ons al luxe! Die avond hebben we heerlijk Peruaans gegeten, een aardig bruggetje naar de Colca Canyon (gelegen in Peru) vanwaar ik nu dit verhaal schrijf. Omhult door de invallende nacht, geluiden van vogels, stromend water met watervalletjes, hier en daar een lichtje en de langzaam ontluikende sterrenhemel. Een on-Europese plek waar men nog nooit van lichtvervuiling gehoord heeft: we gaan weer (vooruitlopend op het verhaal van San Pedro de Atacama) een prachtige sterrenhemel zien!

Na een knusse nachtrust moesten we vroeg op, de free-tour door Santiago stond op het program. Een kleine 10 minuten lopen als je goed loopt. Dit bleek één van de spaarzame dagen dat ik de kaart niet goed las, maar na een snelwandeling bereikten we exact op tijd de mannen in de rode jas. Beide in de 20, waarvan één het concept naar Chili heeft gebracht. De heren waren net een half jaar bezig en misten nog (correcte) informatie die wel in de beknopte Rough Guide is opgenomen. Geen enkel probleem, verder een prima rondleiding van een uurtje of 4.

Te beginnen bij de Plaza de Armas (plein van de wapenuitrusting). ‘Elke’ zichzelf respecterende stad in Chili en vele steden in Bolivia en Peru kennen eenzelfde benaming voor het centrale plein. Gesticht door de Spanjaarden en gebouwd volgens de structuur van de Oud-Romeinse legerkampen (ook wel het schaakbordpatroon) bestaan deze steden uit blokken. Het centrale blok is het plein, omringd door de belangrijke gebouwen (bijvoorbeeld de kathedraal en het stadshuis). Aangrenzend liggen de weinige blokken (ten tijde van de conquistadores) waar de burgerij woonde. Het centrale plein werd ten tijde van de Spaanse overheersing gebruikt voor de wapenopslag. Dreigde een aanval van vijandige indianen (voor Santiago de beruchte Mapuche), dan trokken alle inwoners naar het centrale plein om dit met de aanwezige wapens te verdedigen.

Ook aan het centrale plein van Santiago ligt de kathedraal. Al 3 keer ingestort door een aardbeving (Chili is ontstaan door het schuiven van tektonische platen), maar de praal is behouden gebleven. Erg opvallend aan deze katholieke kerk zijn de biechtstoelen. Waar men vroeger in Nederland gewend was ‘onherkenbaar’ te biecht te gaan, gebeurt het biechten ten eerste in Chili nog steeds en ten tweede in Santiago in het openbaar. Voor iedereen is te zien wie te biecht gaat. Een vreemde gewaarwording. Wat het nog vreemder maakte is dat met een licht wordt aangegeven welke priester beschikbaar is en welke bezet, inderdaad met een groen of rood licht! Voor het overige een ‘normale’ kathedraal met goud dat nog niet vervoerd was naar Europa.

Een aardig tijdverdrijf voor de drukke Chileense zakenman is de koffie tussen de werkuren door. Allemaal strak in pak bezoeken ze de koffieshops waar de koffie geserveerd wordt door welbespraakte dames in minuscule rokjes: de beroemde coffee with legs! Het feit dat ze een goed gesprek met de heren moeten kunnen voeren voordat ze worden aangenomen begrijp ik nog steeds niet!

Inmiddels weer een maand verder schrijf ik het volgende stuk op 9000 meter hoogte tijdens de vlucht van Honolulu naar Sydney. Het blijkt moeilijk om energie te vinden om alle belevenissen in verhalen te binden na enerverende nieuwe ervaringen. Hawai’i stond ook bol van deze ervaringen. Waar we in Zuid-Amerika dachten ‘vakantie’ te kunnen vieren in het paradijs bleek de werkelijkheid het tegenovergestelde. We hebben zelfs voor het eerst weer een beetje ‘stress’ ervaren… Veel geregel zoals ‘inter-island’ vluchten, huurauto’s, om de 3 á 4 dagen een nieuw B&B en tussendoor de eilanden proberen te beleven. Af en toe iets teveel van het goede, maar wat was ook dit deel van de reis een schot in de roos, maar ook daarover later meer!

Even weer graven in het geheugen, helaas hebben we aan dit bezoek geen foto’s overgehouden... Wat volgde was een interessante wandeling door oude en nieuwe delen van de stad voorzien van een snufje cultuur en een korreltje natuur en af en toe een combinatie van beide. Eén van de belangrijkste plekken die we bezochten was de Munt. In dit gebouw zetelde president Allende, die tijdens een staatsgreep is vermoord / zelfmoord heeft gepleegd. Dubieus (op zijn zachtst gezegd) is de rol van de VS en de CIA in het bijzonder in deze staatsgreep. Deze inlichtingendienst steunde generaal Pinochet in zijn geslaagde poging het land over te nemen. Enerzijds omwille van de op handen zijnde nationalisering van Amerikaanse bedrijven en anderzijds om het groeiende communistische gedachtegoed in Zuid Amerika te doen afzwakken. Waar de VS nu democratie probeert te brengen met de loop van het geweer (vrij vertaald naar een nummer van Cuby & the Blizzards), brachten ze in die tijd dictatuur… Tot zover deze korte geschiedenisles met een vleugje eigen mening!

We eindigden de wandeling bij het huis van Pablo Neruda, een bekende Chileense dichter, diplomaat en een volksheld voor vele Chilenen. Een aardige oplossing hadden de heren bedacht om een tip te ontvangen: ze spaarden de blauwe briefjes waarop het hoofd van Neruda prijkt: een briefje van 10.000 peso! Erg aardig gevonden en de manier om op een ludieke wijze aan de deelnemers een kleine vergoeding voor de free-tour te vragen. Na de nodige vriendelijkheden uitgewisseld te hebben genoten we in het gezelschap van een Colombiaanse dame (ook één van de tourvolgers) van de lunch. Zij zou de volgende dag spreken op een congres m.b.t. duurzaam toerisme, het werd een erg interessante lunch met een dame uit het door medereizigers bewierookte land Colombia. Even weer een bruggetje (een korte deze keer): in Zuid Amerika spreken ze van precolumbiaanse tijden als ze de eeuwen voor de Europese overheersing bedoelen. Er wordt dus niet gerefereerd naar overheersende culturen of bepalende eeuwen en dat geldt voor alle landen die we bezochten.

Na de lunch stapten we in een 45-graden treintje om van het uizicht over Santiago te genieten, het Mariabeeld aan een nadere inspectie te onderwerpen en even in stilte plaats te nemen op het bankje van de openlucht kerk, op indrukwekkende hoogte. Helaas bleek hier boven dat de stad die ons zo verrast heeft (we waren eigenlijk van plan er niet eens te stoppen) ook een keerzijde (en een grote) heeft: de smog… De stad is gebouwd tussen heuvels met aan de oostzijde de Andes. Met een overheersende westenwind en een barrière als de Andes op de achtergrond is er geen ontkomen aan: het ‘tocht’ simpelweg niet door. Na deze interessante dag en vol met ideeën voor de volgende kropen we onder de wol.

De volgende dag echter besloot ik op bed te blijven om toch weer even aan te sterken. Een wijs besluit, want vanaf dat moment heb ik alleen nog maar last van verkoudheid die af en toe verergerde door de toe- of afname van hoogte waarop we verbleven. Fem heeft er een dagje stad van gemaakt en van de gelegenheid gebruik gemaakt om even een kapper te bezoeken, iets dat ik maanden later deed.