Persoonlijke indrukken

Van een aantal mensen kreeg ik de vraag hoe het reizende leven op zich eigenlijk bevalt en wat onze persoonlijke indrukken zijn van ‘de cultuur’ in Chili en Argentinië. Hier volgt dus een meer persoonlijker versie in vergelijking met de vorige verhalen waarin we vooral de highlights beschrijven en de bijbehorende feiten. 

Tijdens de eerste weken van onze trip had ik regelmatig het gevoel dat ik dingen miste als ik binnen zat. Ik had continu de drang en energie om dingen te zien en te doen. Pas als ik iets gedaan had op een dag kon ik relaxen. In Bariloche had ik zelfs een lijstje van dingen die ik gedaan wilde hebben. Voor Jeroen en mijzelf was dat wel eens lastig. Jeroen kan veel beter relaxen en daar moest ik van mijzelf dan gewoon soms een voorbeeld aan nemen. Wat makkelijker gezegd was dan gedaan.

Nu zit ik hier dit verhaaltje te typen in de zon in Salta terwijl het al half twaalf ’s ochtends is en we alleen nog maar medialunas (croissantjes) naar binnen hebben gewerkt met een heerlijke kop koffie.

Zo zie je maar dat je relaxen ook kunt leren. Ik wil nog steeds graag dingen zien en doen maar ik kan ook genieten van de rustmomenten. Het gaat op een gegeven moment gewoon tegenstaan om iedere dag excursies te hebben. Daarnaast kun je op de rustmomenten de omgeving vaak nog beter in je opnemen door gewoonweg te observeren. Jeroen is er overigens heel blij mee dat ik hem niet meer overal mee op sleeptouw wil nemen;)

Behalve dat reizen heel relaxt kan zijn, ervaar je mindere momenten heel intens. Toen Jeroen die week ziek was, heb ik wel eens gedacht: ‘waren we maar lekker thuis’. Je kunt je échte gevoelens niet goed delen met anderen door gebrek aan kennis van de taal. Daarnaast zijn de contacten die je hebt met anderen vaak te oppervlakkig om jezelf helemaal open te stellen. Gevoelens van eenzaamheid en negatief denken liggen dan op de loer. Gelukkig duren die momenten nooit lang en daarna kun je vaak meer genieten van alles omdat alles weer gaat zoals je wil.

Gelukkig kunnen we trouwens niet alleen maar spreken van oppervlakkige contacten. We hebben stellen ontmoet waarmee het goed klikte en die ook nog in dezelfde richting reisden als ons. Heel aangenaam om het behalve over de gangbare vragen (je reisschema, wat je gezien hebt en waar je vandaan komt) ook over andere dingen te kunnen hebben. Ook de afwisseling tussen met z’n tweeën reizen en in gezelschap van anderen, is aangenaam.

De gewoonten in Argentinië en in Chili vind ik veel minder verschillend dan gedacht vergeleken met Nederland. De mensen zijn heel open, hechten veel waarde aan de familie en zijn vriendelijk. In Buenos Aires was mijn indruk van de mensen dat ze gehaast en afstandelijk waren en veel minder open stonden voor een gesprek. Misschien is dat ook tekenend voor een wereldstad. Daarnaast speelde toen waarschijnlijk ook de taalbarrière nog een grote rol. Het was vervolgens een voorrecht om het gastgezin in Bariloche een kijkje te mogen nemen. Moeder zorgde dat de kinderen overal op tijd werden afgeleverd en vader zorgde dat er brood op de plank kwam. Moeder zorgde tevens voor de schoonmaak in huis en ook het gebeuren rondom het ‘bed en breakfast’ was haar ‘pakkie an’. Zij was de spil in het geheel en zorgde dat iedereen zich fijn voelde in het gezin, inclusief de gasten, en ten slotte kon ze ook nog fantastisch koken.

Een verschil in gewoonte is dat ze in het gezin twee keer warm eten, zeker in de winter. Eén keer ’s middags en ook nog ’s avonds rond 21.00 uur. Het ontbijt bestaat uit pan (brood) met marmelade. Dat was in vrijwel heel Argentinië het geval en in Chili net zo. Het ontbijt wordt niet, zoals in Nederland, als een belangrijke maaltijd gezien. Ik moet erbij vertellen dat we in een bovenmodaal gezin verbleven (tenminste dat was onze indruk) en dat we zowel in Argentinië als in Chili met name de bekendere plaatsen bezocht hebben waar toeristen gewoon zijn. Waren we naar minder bekende delen gereisd, hadden we misschien ook een hele andere indruk van de mensen en hun gewoonten gekregen.

Er leven namelijk ook nog best wat Indiaangemeenschappen in Argentinië en Chili. Toen ik een middag ben gaan paardrijden was mijn gids ook van Indiaanse afkomst. We zijn langs kleine gemeenschappen gereden die midden in de bergen in kleine huisjes wonen. Je kreeg hier het idee ver van de bewoonde wereld af te zijn terwijl het maar een paar kilometer van de stad af lag.

Deze week zijn we in het noorden van Argentinië aanbeland. Vanuit Salta zijn we naar kleinere tussenliggende dorpen gereisd tot aan de Boliviaanse grens. In deze dorpen is merkbaar dat er in de Noord-Westelijke provincies geen mix heeft plaats gevonden met Europeanen zoals in de rest van Argentinië en Chili wel het geval is. Dit is met name te zien aan de klederdracht en het uiterlijk van de mensen. Kinderen in doeken gewikkeld op de rug van moeder, donkere huids- en haarkleur en klein van postuur in het algemeen.

Ik ben me, vanaf dat we Salta verlaten hebben, zeer bewust van het feit dat wij rijkdom uitstralen. Ook al willen we niet opvallen, het is onmogelijk; met twee grote rugzakken, een blonde man terwijl iedere man donker haar heeft, een vrouw met kort haar terwijl iedere vrouw lang haar heeft en onze blanke huidskleur. Wij zijn toeristen en toeschouwers. Soms kom je in gesprek met ‘locals’ en dat is heel aangenaam. Toch valt vaak dan weer het woordje ‘geld’ of ‘kopen’ zodat ik me schuldig voel als ik niets koop. Schuldgevoel heb ik ook omdat ik wél de kans heb om te reizen en al het moois wat de wereld te bieden heeft te aanschouwen. Hoe vaak heb ik niet gehoord dat dat voor de mensen uit Argentinië of Chili vrijwel onmogelijk is. Ik voel het verschil en dat zorgt voor mij vaak voor een innerlijk conflict. Ik wil alle kinderen die mij om geld vragen wel iets geven en ik wil ook van iedereen souvenirs kopen. Ware het niet dat daar geen beginnen aan is. Iedere keer weer voel ik me slecht als ik ‘nee’ zeg. Wat ik me heb voorgenomen is dat ik mijn ogen niet voor leed hoef te sluiten noch van iedereen iets hoef te kopen of aan iedereen iets te geven. Nu en dan wat geven voelt voor mij al iets beter al blijft het oneerlijk verdeeld.  

Verder voelt het reizen ook soms als ‘consumeren’. We maken gebruik van diensten van andere mensen om ons te vervoeren, rond te leiden, te voeden en onderdak te geven. Zelf voegen we voor mijn gevoel weinig toe aan de omgeving. Tja, weliswaar heb ik hard gestudeerd, hier en daar wat vrijwilligerswerk gedaan en ook anderhalf jaar een pittige baan gehad maar verder.. Deze gedachte maakt dat ik toch wel graag nog ergens vrijwilligerswerk wil doen tijdens deze reis. Behalve deze wellicht wat kritische gedachtegangen geniet ik nog steeds met volle teugen. Dát ik deze kans gekregen heb betekent misschien ook dat ik hier iets mee moet gaan doen. Nu, misschien in de vorm van vrijwilligerswerk en/of daarna wellicht in een andere vorm. Wordt dus vervolgd.

Wat ik ten slotte ook heb zitten denken is dat deze reis voelt alsof je verschillende fasen van je leven nog eens opnieuw doorloopt. Te beginnen bij de kindertijd. Een buidel met geld neem je mee en je hebt de volledige vrijheid om te gaan en staan waar je wilt. Ik weet nog dat Jeroen en ik op een middag met behulp van Googlemaps onze virtuele punaises op de wereldkaart drukten. Nu we eenmaal op weg zijn hebben we over het algemeen geen zorgen. Alleen: waar slapen we, wat eten we en hoe komen we op de volgende plaats van bestemming? Zo voelde in grote lijnen het reizen door Argentinië en Chili. Inmiddels zijn we voor mijn gevoel aanbeland in de puberteit. Door de cultuurverschillen in Bolivia stel je jezelf vragen met name over verschillen in rijkdom. Ben je een slecht persoon als je niet ieder kind dat om geld vraagt iets geeft? In de puberteit kun je ook nog wel eens worstelen met zulk soort vragen over jezelf. Ook vergeleek je je eigen gezin steeds meer met andere gezinnen. Nu vergelijk je je eigen bestaan met het bestaan van de mensen hier. Verder heb ik het gevoel dat we regelmatig aangestaard worden of dat mensen het over ons hebben. Volgens Jeroen beeld ik me dat maar in, maar dat geloof ik niet. In een discotheek vroeger kon ik ook het gevoel hebben dat iedereen naar mij keek. Deze fase van egocentrisme is echter heel normaal, net als een kind van vier dat ook beleeft. Tja, dan blijft de fase van volwassenheid nog over. Ik hoop dat we alles wat we op onze reis meemaken en zien zijn positieve weerslag zal hebben op de rest van ons leven.

Zo, dat was even een filosofische overdenking van mijn kant.

Groetjes,

Femke